Kỹ năng sống cho Trẻ mầm non
Kỹ
năng sống cho trẻ mầm non giúp ích rất nhiều cho sự phát triển của trẻ,
hình thành nên những thói quen và tính cách tốt cho trẻ. Bởi thế, các
bố mẹ nên bắt đầu tập luyện cho trẻ các kỹ năng sống ngay từ lứa tuổi
này để bé phát triển toàn diện, biết được cách tự lập và vượt qua những
khó khăn trong cuộc sống khi lớn lên.
Nhiều bậc phụ huynh hiện nay rất quan tâm đến việc rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non
Hiện
nay, nhiều bậc phụ huynh rất quan tâm đến việc rèn luyện kỹ năng sống
cho con mình ngay từ lứa tuổi mầm non. Tuy nhiên, các kỹ năng sống có
rất nhiều, vậy đâu mới là các nhóm kỹ năng sống cho trẻ mầm non cần
thiết nhất trong độ tuổi này?
1. Dạy trẻ tự xúc ăn, uống nước
Lúc
trẻ còn nhỏ, đa phần hoạt động ăn uống của con đều có sự hỗ trợ của bố
mẹ. Tuy nhiên, khi bé lớn dần lên, bố mẹ cần hướng dẫn và tập cho con tự
làm.
Trẻ em nên được dạy cách tự xúc ăn ngay từ
khi trẻ biết cầm, nắm và bỏ bất cứ thứ gì vào miệng. Nếu được dạy tự xúc
ăn muộn, quá trình học cách ăn của trẻ sẽ kéo dài hơn.
Trẻ từ 10-18 tháng tuổi là giai đoạn thích hợp nhất để bắt đầu dạy bé tự giác trong việc ăn uống
Theo
các chuyên gia dinh dưỡng, trẻ từ 10-18 tháng tuổi là giai đoạn thích
hợp nhất để bắt đầu dạy bé tự giác trong việc ăn uống. Bố mẹ nên tận
dụng khoảng thời gian này chứ đừng để bé quá 2 tuổi, vì lúc này trẻ đã
có nhận thức về hành động. Việc thường xuyên xúc cho con ăn cũng sẽ
khiến bé lười tự mình vận động.
Bố mẹ không nên
nuông chiều con, đút cho con cho đến khi bé đã 2–3 tuổi. Nếu thương con,
hãy dạy con mình biết tự ăn uống ngay từ trước khi bé đi học. Bởi bạn
sẽ không thể theo sát để chăm sóc khi bé đến trường.
Trẻ sẽ được rèn luyện thêm kỹ năng tự ăn uống khi đến trường
Bên
cạnh đó, bạn cần dạy cho trẻ phân biệt đồ ăn được và những đồ không ăn
được. Mọi việc sẽ không dễ dàng vào lúc ban đầu nhưng hãy kiên nhẫn. Các
bé nên biết cơ bản về kỹ năng này trước khi đến lớp mầm non và bé sẽ
được rèn luyện thêm khi đến trường.
Việc để cho
bé tự xúc, tự gắp trong mỗi bữa ăn sẽ hình thành nên một thói quen có
lợi cho sức khoẻ và cả sự phát triển hành vi của trẻ nhỏ. Bên cạnh đó,
càng giúp con tự ăn sớm, bạn càng đỡ mất thời gian và tinh thần thấy
thoải mái, đỡ bị áp lực bởi chuyện ăn uống của con.
2. Dạy trẻ kỹ năng giao tiếp, ứng xử với người xung quanh
Học
nói, học ứng xử được xem là kỹ năng học cần thiết thứ 2 cho trẻ. Hầu
hết các bé đều ứng xử theo bản năng, hoặc qua việc quan sát mọi thứ xung
quanh.
Đối với trẻ nhỏ, các cấp độ giao tiếp của
trẻ phát triển dần theo độ tuổi. Ngay từ khi trẻ chào đời, các con giao
tiếp bằng mắt, qua các cử động của chân, tay, đặc biệt là qua tiếng
khóc, nụ cười… Lên 3 tuổi, trẻ bắt đầu sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp,
thể hiện thái độ, cảm xúc thông qua giao tiếp phi ngôn ngữ như ngôn ngữ
cơ thể, ánh mắt, nét mặt…
Vì vậy, nếu không được
dạy cách ứng xử đúng, bé dễ dàng học theo những lối hư, tật xấu. Dạy
con biết cách ứng xử trong độ tuổi này sẽ giúp trẻ tạo thiện cảm tốt với
mọi người xung quanh.
Lắng nghe và nói chuyện với con thường xuyên giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp ứng xử
Bố
mẹ nên dành thời gian nói chuyện với trẻ nhiều nhất có thể. Mỗi khi nói
chuyện với con, hãy để con có thời gian trả lời và tươi cười nhìn vào
mắt chúng. Điều này cho thấy bạn quan tâm đến nhu cầu được chia sẻ của
con. Ngoài ra, những câu hỏi đơn giản sẽ mở ra những cơ hội để bé tìm
hiểu thế giới xung quanh cũng như tăng thêm vốn từ vựng cho trẻ.
Kể chuyện và đọc sách cùng con giúp nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ và tư duy cho trẻ.
Một
phương pháp rất hiệu quả để dạy con ứng xử chính là kể chuyện cho con
hoặc cùng con đọc sách. Khuyến khích con lần lượt mở từng trang sách và
chỉ ra những gì chúng thấy. Gợi mở chúng thể hiện suy nghĩ xoay quanh
nhân vật trong truyện cũng như dự đoán tình tiết tiếp theo. Trẻ càng
thích quyển sách đang đọc bao nhiêu thì niềm hứng khởi đọc sách và khả
năng sử dụng ngôn ngữ của chúng sẽ tăng lên bấy nhiêu.
3. Dạy trẻ kỹ năng sắp xếp đồ đạc ngăn nắp
Đây
cũng được xem là một trong những kỹ năng sống quan trọng cho trẻ mầm
non. Học cách sắp xếp đồ đạc ngăn nắp từ nhỏ hình thành thói quen chỉnh
chu cho trẻ. Điều này giúp con không phải mất quá nhiều thời gian để đi
tìm kiếm một món đồ. Và cũng có thể là không phải phụ thuộc vào sự trợ
giúp của bố mẹ.
Dạy con học cách sắp xếp đồ đạc ngăn nắp ngay từ nhỏ sẽ hình thành thói quen chỉnh chu cho trẻ
Ban
đầu bố mẹ có thể làm minh hoạ trước cho bé. Sau đó, hãy rủ bé cùng làm,
giúp con cảm giác có người đồng hành với mình. Lâu dần khi bố mẹ bận
việc hoặc không có mặt ở đó, bé cũng có thể tự làm mà không cần sự hỗ
trợ từ người lớn.
4. Dạy trẻ cách tự chăm sóc bản thân
Hầu
hết bố mẹ tại khu vực Đông Nam Á đều sợ trẻ còn quá nhỏ không thể tự
làm một mình mà cần có sự giúp đỡ của người lớn. Tuy nhiên đây là một
quan niệm khá sai lầm. Trẻ nhỏ hầu hết đều rất thích tự do khám phá, làm
một mình và có khả năng độc lập cao. Chính sự hỗ trợ quá nhiều của bố
mẹ làm hạn chế hoặc mất đi khả năng tự nhiên trên của trẻ.
Trẻ mầm non hoàn toàn có thể tự đánh răng, đi giày, lấy thức ăn và đồ uống, đội mũ khi ra ngoài…
Trẻ
mầm non hoàn toàn có thể tự làm một số việc mà không cần hỗ trợ từ
người khác, chẳng hạn như: đánh răng, đi giày, lấy thức ăn và đồ uống,
đội mũ khi ra ngoài…
Điều các bậc cha mẹ cần làm
là hướng dẫn bé cách tự thực hiện những điều này. Và nhớ khen thưởng con
mình khi thực hiện tốt. Dần dần, trẻ nhỏ sẽ tự biết cách tự lập, tự
chăm sóc bản thân khi không có cha mẹ bên cạnh. Đặc biệt, tạo sự an tâm
lớn khi cho trẻ đi chơi xa cùng trường, lớp.
5. Dạy trẻ kỹ năng học hỏi
Trẻ
mầm non thường hay tò mò và thích tìm hiểu những thứ xung quanh. Các
bậc phụ huynh nên tạo môi trường thuận lợi để trẻ có thể phát huy và rèn
luyện kỹ năng này.
Trẻ mầm non thường hay tò mò và thích tìm hiểu những thứ xung quanh.
Bạn hãy dạy con mình cách đặt câu hỏi và tìm lời giải cho câu hỏi của bé
Việc
nên làm chính là mua sách cho trẻ tập đọc, tham gia các hoạt động vui
chơi để trẻ được trải nghiệm mọi thứ… Bên cạnh đó, bạn hãy dạy con mình
cách đặt câu hỏi (tại sao, cái gì) và tìm lời giải cho câu hỏi (làm như
thế nào).
6. Dạy trẻ cách vượt qua khó khăn
Có
rất nhiều thứ trẻ có thể tự vượt qua được mà không cần người khác giúp
đỡ. Nếu bạn tiến đến hỗ trợ ngay, trẻ sẽ có thói quen ỷ lại và khó tự
lập sau này.
Trẻ con có thể tự vượt qua khó khăn mà không cần người lớn hỗ trợ như tự đứng dậy khi vấp ngã
Bố
mẹ có thể rèn luyện, dạy bé ngay tại nhà từ những hoạt động nhỏ
nhất. Ví dụ như khi trẻ vấp ngã, hãy khuyến khích trẻ tự đứng lên. Nếu
trẻ cãi nhau với bạn, đừng vội bênh vực con mà hãy tìm hiểu nguyên nhân,
dạy trẻ nói ra suy nghĩ, cảm xúc và hỏi bé các cách để làm lành với bạn
(giúp trẻ tự động não) rồi sau đó mới gợi ý cho trẻ cách làm đúng.
Hãy để con tự tìm cách giải quyết những vấn đề trước khi hỗ trợ, giúp con giải quyết chúng
7. Dạy trẻ biết tự tin mạnh dạn chỗ đông người
Tự
tin ở trẻ mầm non chính là việc bé luôn mạnh dạn thể hiện khả năng của
mình trong các mối quan hệ xã hội. Chính sự tự tin giúp bé không ngại
việc khám phá những điều mới mẻ, thú vị trong cuộc sống hàng ngày. Kỹ
năng tự tin chính là “nền móng” ban đầu hỗ trợ trẻ trau dồi, tiếp thu
thêm kiến thức và kinh nghiệm. Tự tin còn giúp bé hình thành thói quen
đối mặt và vượt qua những khó khăn trong cuộc sống hiện tại và thành
công sau này.
8. Dạy trẻ biết yêu thương, giúp đỡ và chia sẻ
Nếu muốn con trở thành một người nhân hậu, giàu tình thương thì bạn nên dạy bé biết quan tâm và giúp đỡ người khác.
Để trẻ học được kỹ năng này, trước hết các bậc phụ huynh cần là tấm gương tốt để con noi theo.
Những
việc bạn có thể dạy bé là: tự cho bát đĩa vào bồn rửa sau khi ăn xong,
thu dọn đồ đạc giúp người lớn. Khi thấy người khác gặp vấn đề, hãy gợi ý
cho trẻ giúp đỡ và chia sẻ khó khăn bằng nhiều cách.
Bố mẹ giúp con biết yêu thương, giúp đỡ người xung quanh
Tương
thân tương ái là một trong những đức tính rất tốt mà trẻ cần học hỏi.
Giúp đỡ và chia sẻ rất cần thiết khi dạy kỹ năng sống cho con. Hoạt động
rèn luyện này, bố mẹ giúp con học cách yêu thương mọi người xung quanh.
Đặc biệt, tránh tình trạng trẻ tự cô đơn, sống vị kỷ khi lớn lên. Nhờ
đó, trẻ sẽ nhận được sự yêu quý từ rất nhiều người.
9. Dạy trẻ kỹ năng phòng ngừa nguy hiểm
Đối
với trẻ mầm non, các bé nhiều khi phải tự chơi khi cha mẹ và người chăm
sóc bận bịu không thể dám sát trẻ. Vì vậy, bố mẹ cần dạy cho bé biết
cách tự chơi an toàn như không cầm các đồ vật sắc nhọn khi chạy nhảy, nô
đùa như dao, kéo, bút chì,…vv.
Bạn
cần chỉ và giải thích cho con những khu vực nguy hiểm như bếp núc, ổ
điện, bàn là, bồn tắm, cầu thang bộ, cửa sổ hay ban công các tòa nhà cao
tầng,…. dạy trẻ nhận biết những con vật có thể làm tổn thương con
Ngoài ra, bạn cũng cần dạy trẻ không được đi theo hay nhận bất kỳ vật gì từ người lạ.
10. Dạy con cách nói thật
Trẻ em vốn không biết nói dối nhưng trẻ học được cách nói dối rất dễ dàng và nhanh chóng.
Thông
thường, tâm lý của trẻ nhỏ khá sợ mình bị trách phạt, la mắng từ người
lớn. Chính điều đó đã hình thành nên tâm lý nói dối ở trẻ nhỏ. Lâu dần
thành thói quen, hoạt động thường xuyên ngay trong cuộc sống.
Do
vậy để tránh cho trẻ có được thói quen này, bạn nên khuyến khích trẻ
nói ra cảm xúc bản thân, thừa nhận lỗi của mình và khen ngợi khi trẻ đã
thừa nhận bản thân nói dối hoặc làm sai, đồng thời là tấm gương để trẻ
học hỏi theo.
11. Dạy con kỹ năng bơi lội
Bơi
lội thực sự là một kỹ năng cần thiết cho trẻ mầm non và kể cả với người
lớn. Nếu xảy ra tình huống bất ngờ như bị rơi xuống ao hồ, bé có thể tự
cứu lấy mình và sống sót. Tốt nhất là bạn nên cho trẻ học bơi khi bé đủ
điều kiện về sức khỏe, có các thiết bị hỗ trợ như phao bơi và bạn đừng
quên phải luôn có sự giám sát chặt chẽ của người lớn bên cạnh.
12. Dạy trẻ kỹ năng trồng cây và chăm sóc động vật
Thiên
nhiên chiếm vai trò quan trọng và cần thiết trong cuộc sống của con
người. Vì vậy, hãy dạy trẻ cách chăm sóc cây để có môi trường xanh tốt
sau này. Trồng cây còn giúp con hiểu thêm về quá trình lớn lên của cây
xanh. Và cũng như hiểu rõ về vai trò của chúng trong sự sống của con
người.
Dạy trẻ biết chăm sóc cây và yêu thiên nhiên
Đồng
thời, vật nuôi, động vật cũng gắn liền với cuộc sống chúng ta. Hãy giúp
con học cách sống hoà hợp, chăm sóc và yêu thương chúng. Điều này giúp
tăng sự yêu thương và san sẻ ngay từ nhỏ của trẻ.
Dạy trẻ biết yêu quý và chăm sóc vật nuôi, thú cưng
Hy
vọng qua bài viết này, các bậc phụ huynh sẽ có thêm những kiến thức cần
thiết để chỉ dẫn cho con mình và giúp bé thích nghi được với các thử
thách trong cuộc sống.